Rada Dzielnicy Zaspa Rozstaje

e-mail: kontakt

Facebook: Rada Dzielnicy Zaspa Rozstaje

Zespół Szkoła Ogólnokształcących nr. 8

Pokój nr 2

ul. Janusza Meissnera 9

80-462 Gdańsk

Zajęcia sportowe

Powrót

17 czerwca 2019

Zaspa Rozstaje. Urokliwa zarówno latem jak i zimą około 400 metrowa uliczka z niską zabudową. Wjazd od ul. Leszczyńskich informuje: ul. Majewskich, na drugim jej końcu tablica informacyjna: ul. Braci Majewskich. Gdzie leży prawda? Zgodnie z Uchwałą XIX/49/77 Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 19.04.1977r. w sprawie nadania i zmiany nazw ulic w mieście Gdańsku ad § 11 pkt 1 prawidłowa nazwa brzmi ul. Majewskich.

Kim byli Majewscy?

Jan (1879 - 1945) i Paulina z d. Licznierska (1884 - 1927) Majewscy i ich dziesięcioro dzieci byli znaną ze swej niezwykle patriotycznej postawy rodziną w II Wolnym Mieście Gdańsk. Po ślubie państwo Majewscy zamieszkali przy ul. Korzennej. Tam urodziły się dzieci: Jerzy, Jadwiga, Alfons, Bernard, Franciszek i Kazimierz. Pozostałe dzieci państwa Majewskich tj. Elżbieta, Katarzyna, Halina i Maria przyszły na świat w nowym miejscu zamieszkania, tj przy Oberstrasse 95 (dzisiejsza ul. Malczewskiego). Po utworzeniu II Wolnego Miasta Gdańsk* na mocy traktatu wersalskiego zawartego 28.06.1919r. na terenie Gdańska powstały polskie szkoły i do nich Jan Majewski zapisał swoje dzieci. W tym czasie Jan był pracownikiem Stoczni Schichaua. Fakt posyłania dzieci do polskich szkół przyczynił się do utraty pracy.

W 1920 r. państwo Majewscy zakupili nieruchomość, przy ówczesnej Oberstrasse 95 (dzisiejsza ul. Malczewskiego), składającą się z dwóch domów i dużego ogrodu, w ówczesnej dzielnicy Gdańska Siedlice**. Otworzyli tam sklep kolonialny, oraz restaurację z salą taneczną. Wszystko to stanowiło enklawę polskości. Restauracji użyczano na spotkania Polonii, próby chóru „Harmonia”, próby grupy teatralnej oraz spotkania organizacyjne tych grup. Ogród był miejscem ćwiczeń Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Wszystko oczywiście gratis.

Rok 1927 był rokiem szczególnie trudnym dla całej rodziny. W wieku 42 lat zmarła Paulina Majewska i dwie najmłodsze córki. Wszystkie dzieci państwa Majewskich działały w różnego rodzaju organizacjach polonijnych (harcerstwie, Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, w chórach „Harmonia” i „Lutnia”, Gminie Polskiej Zjednoczenia Zawodowego oraz KS Gedania). Za swą patriotyczną postawę wszyscy członkowie rodziny znaleźli się na listach proskrypcyjnych. Wraz z wybuchem wojny zaczęły się aresztowania i represje.

Synowie Pauliny i Jana:

- Alfons – właćciciel kantyny w koszarach w Nowym Porcie oraz dostawca żywności na Westerplatte zginął rozstrzelany 6 września 39r. w Rębiechowie,
- Bernard – obrońca Poczty Polskiej w Gdańsku został rozstrzelany 5 października 1939r. na Zaspie,
- Franciszek – pracownik ekspedycji kolejowej, lotnik Aeroklubu w Rumii zginął w KL Auschwitz 14 marca 1942r.
- ksiądz Jerzy wikary w kościele Gwiazdy Morza w Sopocie, opiekun drużyn harcerskich w Sopocie zginął w KL Dachau 22 sierpnia 1942r.
- Kazimierz – kierowca Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku przez 5 lat był więźniem KL Stutthof, zmarł w 1985 r.

Senior rodu Jan Majewski zginął w KL Sachsenhausen 25 stycznia 1945r. Córki: Jadwiga, Elżbieta i Katarzyna uniknęły losu braci ponieważ wcześniej wraz z mężami opuściły Gdańsk. Najciężej jednak los doświadczył Katarzynę i jej męża Nikodema Szymańskiego. Uciekając z Gdańska do Polski trafili do Wilna. Znaleźli się w sowieckiej strefie okupacyjnej skąd w czerwcu 1941 r. zostali deportowani na Syberię. W maju 1942 r. pojawiła się nadzieja na wydostanie się z tej nieludzkiej ziemi. Było to możliwe z Armią Andersa, bowiem na podstawie układu Sikorski - Majski powstało Wojsko Polskie na terenie ZSRR. Droga ich prowadziła przez Kazachstan, Persję, Irak, Palestynę, Cypr, Egipt, Włochy (Nikodem brał udział w bitwie o Monte Cassino) do Wielkiej Brytanii. Katarzyna służyła najpierw w Kompanii Kantyn Polowych i Bibliotek Ruchomych a następnie w WAAF – Żeńskiej Służbie Pomocniczej Królewskich Sił Lotniczych.

Z Wielkiej Brytanii wrócili do Gdańska 6 września 1947r. W tym samym czasie powróciła również siostra Elżbieta z mężem, siostra Jadwiga z mężem i odnalazł się brat Kazimierz.Kazimierz zmarł w 1985r. Jadwiga w 1986r., Elżbieta i Katarzyna w 1997r.

Autor: Jolanta Sikorowska wnuczka Jana Majewskiego, córka Katarzyny Szymańskiej z d. Majewskiej.

* - I Wolne Miasto Gdańak 1809-1813

** - historyczna nazwa obecnej dzielnicy Siedlce

zdj 1 – Paulina Licznierska i Jan Majewski w dniu zaręczyn (1901 r.).